Talep Tahmini:
Talep tahmini için pazar araştırmaları yapılır ve bu araştırmalar şunları içerir:
- İşletmenin ürettiği mal veya hizmete karşı ulaşacak talep düzeyinin tahmin edilmesidir.
- Talep miktarının araştırılması
- Yurtiçi ve yurtdışı üretim ve ithalat durumunun incelenmesi
- Cari piyasa fiyatı ve maliyet durumunun araştırılması
- Üretilecek mal veya hizmetin özellikleri ve kullanımlarının belirlenmesi
- Dağıtım kanallarının araştırılması
- Hükümetin ekonomik politikalarının incelenmesi
Talep tahmini yanlış olursa;
- sabit giderlerin karşılanması
- düşük kapasiteyle çalışma
- fiyatların maliyet altında belirlenmesi
- verimliliğin düşmesi
gibi durumlar ortaya çıkabilir.
Talep Tahmini Yöntemleri:
- İşletmenin ürettiği mal veya hizmetlerle ilgili gelecek yıllarda oluşacak talep düzeyinin tahmin edilmeye çalışılması için farklı istatistikler kullanılarak yapılan çalışmalardır.
Talep Tahmini Yöntemleri:
A. Direkt Dolaysiz Yolda Talep Tahmini:
- Anket Yoluyla Talep Tahmini:
- Mali hizmeti kullanacak kişiye anket gönderilir.
- Mal veya hizmet hakkında duygu, düşünce ve beklentileri sorulur.
- Objektif olunamayacağı için yanlış kararlar verilebilir, ancak hala çok kullanılır.
2.Yöneticinin Görüşü Alınması Yoluyla Talep Tahmini:
- Alt üreticilerin geçmişteki deneyimlerine danışılarak yapılır.
3.Kilit Personelin Görüşü Alınarak Talep Tahmini:
- Muhasebe, pazarlama gibi bölümlerde çalışan personellerin görüşüne başvurulur.
B. Dolaylı Endirekt Yolla Talep Tahmini:
- Zaman Serileri Analizi ile Talep Tahmini:
- Geçmişteki verilerden yararlanılarak geleceğe yönelik tahmin yapılır.
- Bu yöntem üç alt başlıkta incelenir:
- 1A. Basit Trend Yöntemi ile Talep Tahmini: İşletmenin sunacağı hizmeti beş ve on yıllık ortalama satış hızını belirleyip geleceğe hedef koymaktır.
- 1B. Grafikte Gösterme Yoluyla Talep Tahmini: Geçmiş veriler grafikte gösterilir. Grafik üzerinde eğri ve doğrular çizilerek gelecek yıldaki veriler tahmin edilir.
- 1C. Önde Giden Göstergeler Yoluyla Talep Tahmini: Ekonomide temel göstergeler ele alınır. Bu göstergeler ile diğer malların tüketim fiyat arasındaki korelasyona bakılır. Ekonomide temel göstergeler arasında gayrisafi milli hasıla, milli gelir, kişi başına milli gelir, para kredi kartı ve oranları, nüfus artışı, ödemeler dengesi ve benzeri bulunur.
2.Yarı Ortalama Yöntemi ile Talep Tahmini:
- Geçmiş tüketim verisi iki eşit kısma bölünür.
- Her bir yarımın ortalaması alınır ve bu ortalamalardan grafik oluşturulup noktalar işaretlenir ve bu noktalardan çizgi ve eğriler çizilir.
3.Hareketli Ortalama Yöntemi ile Talep Tahmini:
- Verilerin yıllardaki dalgalanmalarının hareketli ortalaması alınır.
- Bu seri üçerli, dörderli ve daha fazla gruplandırılabilir. Basit, ancak güvenilir değildir.
4.En Küçük Kareler Yöntemi ile Talep Tahmini:
- Eldeki verilere dayanarak gelecekteki eğilimler matematiksel bir eşitlikte belirlenir.
- Üç eşitlik tipi denenir ve uygun eşitliği seçmek için her birinin standart hata değeri karşılaştırılır. Standart hata değeri en küçük olan eşitlik en uygun eşitliktir.