1. İnönü Savaşı
Nedenleri:
- Eskişehir ve Kütahyayı alarak milli mücadeleyi bitirme amacı
- Yunanlıların İngilizlerin kendilerine verdiği desteği kaybetmeme amacı
- Düzenli ordunun güçlenmesini engellemek
- Çerkez Etem isyanından faydalanmak
Bu savaşın adı İnönü Mevkisinde yapıldığından adı İnönüdür. İsmet Paşa bu savaşı yaptığından değil. İsmet Paşaya İnönü soyadı bu savaşta yaptığı başarısından dolayı verilmiştir.
Sonuçları:
- Düzenli ordunun ilk zaferidir,
- Milletin kendisine güveni gelmiştir
- Düzenli orduya katılım arttı
- İsmet İnönü Albaylıktan Generalliğe yükseldi
- 1921 Anayasası yani Teşkilatı Esasiye Yayınlandı
Teşkilatı Esasiye (1921 Anayasası)
Savaş sırasında olunduğundan Osmanlının yasası Kanun-i Esasiden de madde alındı. Kısa ve öz anayasadır
Eklenen maddeler:
- Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir
- Yasama ve yürütme yetkisi TBMM’nindir
- Türkiye Devleti TBMM tarafından idare olunur
- Meclis başkanı icra vekillerinin de başkanıdır
Bu esnada Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalandı. Afganistan ile dostluk antlaşması imzalandı ve İstiklal Marşı kabul edildi.
Not:
1921-24 dönemi 2 anayasalı dönem olarak da anılır.
TBMM’yi ilk tanıyan devlet: Ermenistan
TBMM’yi tanıyan ilk müslüman devlet: Afganistan
Türkiyeyi ziyaret eden ilk yabancı devlet adamı Afganistan başkanı Amanullah’dır.
Yaşanan Gelişmeler
1-İstiklal Marşı
| Nerede yazıldı? | Tacettin Dergahı |
| Güftecisi(söz yazarı) | Mehmet Akif Ersoy |
| Kime yazıldı? | Kahraman ordumuza |
| Yarışmayı düzenleyen kurum | M.E.B. Maarif Vekaleti |
| Yarışmaya Katılan Komutan | Kazım Karabekir |
| İlk Bestecisi | Ali Rıfat Çağatay |
| Şuan Kullanılan Bestesi | Osman Zeki Üngör |
| TBMM’de okuyan | Hamdullah Suphi Tanrı Över |
| Yayınlayan Gazeteler | Hakimiyet-i Milliye veAçıksöz |
| Yer aldığı Anayasa | 1982 |
2-Moskova Antlaşması
Sovyet Rusya-TBMM arasında
TBMM’yi tanıyan ilk avrupalı devlet böylece Sovyet Rusya oldu.
Maddeleri:
- İki devlette birbirine rejim getirmeyecek. Türkiye,Rusya’da Cumhuriyet; Rusya Türkiye’de Kominizm propagandası yapmayacak.
- Osmanlı Devleti ile yapılan tüm antlaşmalar geçersiz sayılacak
- Rusyaya verilen kapütülasyonlar kalkacak
- Birinin tanımadığı devleti diğeride tanımayacak( Dış politikalarda ortak hareket edilicek)
- Batum, Sovyet Rusya idaresinde Gürcistana bırakılacak. (Misak-ı Milliden ilk taviz)
3-Teşkilatı Esasiye (1921 Anayasası)
Savaş sırasında olunduğundan Osmanlının yasası Kanununi Esasidende madde alındı. Kısa ve öz anayasadır
Eklenen maddeler:
- Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir
- Yasama ve yürütme yetkisi TBMM’nindir
- Türkiye Devleti TBMM tarafından idare olunur
- Meclis başkanı icra vekillerininde başkanıdır.
Londra Konferansı
TBMM ve Osmanlı davet edildi.(amaç kargaşa çıkarmak)
Osmanlı Devleti son sadrazamı Tevfik Paşa ise “Bu milletin gerçek temsilcisi TBMM’dir diyerek sözü TBMM adına Dışişleri bakanı Bekir Sami Beye bıraktı.
TBMM katılma amacı şunlardır:
- Türkler barıştan kaçıyor düşüncesini engellemek
- Misak-ı Millliyi duyumak
- Resmi olarak tanınmak
Bekir Sami Bey İngilizler ve Fransızlarla esirlerin alınması gibi gizli antlaşmalar yaptığı için görevden alınmıştır.
Bir sonuç alınamadı ve 2. İnönü Savaşı meydana geldi.