TBMM’ye Karşı Ayaklanmalar

I. Türkiye Büyük Millet Meclisi Dönemi ve Ayaklanmalara Karşı Alınan Önlemler:

İstanbul hükümeti ve itilaf devletlerinin kışkırtmaları, Şeyhülislam fetvaları, padişahın ve hükümetin propagandalarıyla halka vergi ve askerliğini kaldırdığını duyurması, Mustafa Kemal’i komünist diye ilan etmesi ve yunan ordusunu halife ordusu olarak tanımlaması başlıca sebeplerdir.

Ayaklanmalar ve Nedenleri:

  1. İstanbul Hükümeti’nin çıkardığı ayaklanmalar
  • Nedenler:
    • TBMM’yi yok etmek.
    • Kuvayi Milliye’nin Boğazlara yaklaşması.
    • İstanbul Şeyhülislamı Durrizzade Abdullah’ın fetvası.
  • Ayaklanmalar:
    • Mehmet Anzavur.
    • Kuvayi İnzibatiye.
  • Refet Bele bastırdı
  1. İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletleri Ortak Ayaklanmalar:
  • Amaçlar:
    • TBMMe’yi yok etmek.
    • Halkın dini duygularını istismar etmek.
    • Anadolu’daki bazı ailelerin TBMMe otoritesine girmek istememesi.
  • Ayaklanmalar:
    • Bolu, Düzce, Hendek, Adapazarı gibi Anadolu ayaklanmaları.
  • Kuvayi Milliye bastırmıştır.
  1. Eskiden Kuvayi Milliyetçi Olup Sonradan Ayaklananlar:
  • Amaçlar:
    • TBMMe’yi yok etmek, düzenli orduya katılmamak.
  • Ayaklanmalar:
    • Çerkez Etem (Birinci İnönü), Demirci Mehmet Efe.
    • Düzenli ordu tarafından bastırıldı.
  1. Azınlıkların Çıkardığı Ayaklanmalar:
  • Nedenler:
    • TBMMe’yi yok etmek, Anadolu içinde devlet kurmak.
  • Ayaklanmalar:
    • Ermeni ve Rum isyanı.
    • Düzenli ordu tarafından bastırıldı.

TBMMe’nin İsyanlara Karşı Aldığı Önlemler:

  1. Hiyaneti Vataniye Firariler Kanunu Çıkartıldı.
  2. İstiklal Mahkemeleri Kuruldu.
  3. İstanbul Hükümeti ile Tüm Haberleşmeler Kesildi.
  4. Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi’nin Milli Mücadeleyi Destekleyen Fetvaları Yayınlandı.

I. Türkiye Büyük Millet Meclisi Dönemi Kanunları:

  1. Ağnam Vergisini Arttırma Kanunu.
  2. Firariler Kanunu.
  3. Başkomutanlık Kanunu.
  4. Hiyaneti Vataniye Kanunu.
  5. Teşkilatı Esasiye Kanunu.
  6. İstiklal Mahkemesi Kanunu.
  7. Nizabı Müzakere Kanunu (Meclis Düzeni İle İlgili).
  8. Meni İsraf Kanunu (Sultan İsrafı Yasaklama).
  9. Meni Muskirat Kanunu (İçki ve Tütün Yasaklandı).

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Scroll to Top