Meclisin Açılması Tartışması:
Tartışmalar:
- Osmanlı Hükümeti, Meclis’in İstanbul’da açılmasını isterken, Mustafa Kemal İstanbul dışında bir yerde açılmasını savunmuştur.
Mustafa Kemal’in Meclisin İstanbul Dışında Açılmasını İsteme Sebepleri:
- İstanbul işgali altında olması.
- Mustafa Kemal’in kendi hakkında tutuklama kararı olması.
Osmanlı’nın İstanbul’da Meclisin Açılmasını İsteme Sebepleri:
- İtilaf Devletleri’nin parlementer sistemle yönetiliyor bu yüzden parlamento çalışmalarına saygı duyabilir düşüncesi.
- Meclis’in başka şehirde açılmasıyla iki ayrı yönetim merkezi olması endişesi.
- Azınlık kökenli milletvekilleri ile ulusal hareket karşıtı milletvekillerinin İstanbul dışına gitmemesi endişesi.
- Ulusal mücadeleyi destekleyenlerin sayısının fazla olabilmesi ve Meclis’in çalışamayacağı endişesi.
Mustafa Kemal bu sorunların çözümü için Sivas’ta komutanlar toplantısı düzenler
Sivas’ta Komutanlar Toplantısı:
- Mustafa Kemal, sorunların çözümü için 16 Kasım 1919’da Sivas’ta komutanlar toplantısı düzenledi.
Komutanlar Toplantısı Kararı:
- Toplantı sonucunda, Mustafa Kemal’in görüşü ağırlık kazansa da, Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay ve Kazım Karabekir’in ısrarıyla Meclis’in İstanbul’da açılması kararı alındı.
İstanbul Dışında Açılmama Kararı:
- Mustafa Kemal, Erzurum milletvekili olarak Osmanlı parlementosuna girdi, ancak İstanbul’a gitmedi. Çalışmalarını yakından takip etmek için 27 Aralık 1919’da Ankara’ya taşındı.
Ankara’ya Taşınmanın Sebepleri:
- İşgal altında olmaması.
- Batı cephesine yakınlığı.
- Ulaşım ve haberleşme merkezi olması.
- Demiryolu istasyonunun bulunması.
Mustafa Kemal’in Anlaşma Yapması:
Mustafa Kemal, İstanbula giderken yolu Ankara’dan geçen milletvekilleri ile anlaşma yaparak
- Kendisini temsilci seçilmesini ve meclis başkanı bilmesini istedi.
- Meclis içinde Anadolu Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu’nun kurulmasını talep etti.
- Tüm milletvekillerinin üzerinde uzlaşılan ortak bir metin hazırlanmasını istedi.
Meclisin Mebusan’ın Açılması:
- Meclisin açılması için gerekli 170 milletvekilinden sadece 72’si katılabildi. Tam katılım sağlanabilmesi için on gün ara verildi.
- Meclis başkanı seçildi, ancak Mustafa Kemal seçilemedi. Yine seçim yapılma gereği duyuldu ve Celalettin Arif Bey seçildi.
Mustafa Kemal’in Seçilmeme Nedenleri:
- Mustafa Kemal, Ankara’dan yönetici olması için çoğu milletvekili tarafından dışarıdan tek bir kişi tarafından yönetilmeyi hoş karşılamamıştır.
- Anadolu Müdafaa-i Hukuk Grubu kurulmamıştır, çünkü belirtilen cemiyetler Anadolu’daki siyasi hareketle özdeşleşmiştir. Onun yerine Feda-i Vatan kurulmuştur.
- Ortak metin olarak “Misak-ı Milli” kabul edilmiş, ancak 28 Ocak 1920’de duyurulmuştur. Bu süreç, henüz imzalamayanların imzalamasını beklemek ve İtilaf Devletleri’nin tepkilerinden çekinildiği için gecikmiştir.