- Mustafa Kemal’in İstanbul’a Gelişi:
- 13 Kasım 1918’de İstanbul’a gelmiştir.
- Minber Gazetesi’ni çıkarmıştır.
- Millet ve ülke yararına yapacak bir şey bulamayarak Anadolu’ya geçmiştir.
- Görevlendirme Nedenleri:
- Hükümet Açısından:
- İstanbul’dan uzaklaştırılmak istenmesi.
- Boşta olan bir subay olması.
- Padişah Açısından:
- Tanıdığı, güvendiği biri olması.
- İtilaf Devletleri Açısından:
- Tanınan bir komutan olması.
- Mustafa Kemal’in Girişimleri:
- Görevi almak için girişimlerde bulunmuştur.
- Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı ve İlk Çalışmaları:
- Samsun raporu hazırlamıştır.
- Havza Genelgesi yayınlanarak teşkilatlanma çalışmalarına başlanmıştır.
- Bağımsızlık sürecindeki ilk metin çalışmaları Havza’da yapılmıştır.
- Kurtuluş Savaşı’nın örgütlenme aşamasındaki ilk yazılı bildirimdir.
Havza genelgesi kısaca ulusal birlik sağlamayı amaçlamıştır İzmir’in işgalinin miting ve gösterilerle protesto edilmesini komutanlardan Mondros’un hükümlerine uyulmamasını orduların dağıtılmamasını bildirir
Önemi ulusal bağımsızlık hareketinin ilk yazılı bildirisidir
Amasya Genelgesi:
- Vatanın bütünlüğü ve ulusun bağımsızlığı tehlikededir, İstanbul’daki hükümet sorumluluğunu yerine getirmemektedir. (Ülkenin içinde bulunduğu durumu açıklar) (gerekce)
- Ulusun bağımsızlığını (amaç) ulusun azmi ve direnişi kurtaracaktır. (Çözüm yolunu açıklar)
- Ulusal kurul oluşturulmalıdır, Sivas’ta ulusal bir kongrenin toplanması kararlaştırılmıştır. (Çözüme hangi yollardan gidileceğini açıklar)
- Istanbul hükümetin sorumlulugunu yerine getirmemeye devam ederse her turlu denetimden uzak milli bir kurul olusturalacaktır (Temsili Heyetin Kurulacağını ifade eder)
Önemi:
- Türk inkılâbının ihtilal aşaması başlamıştır.
- Ulusal bağımsızlık adına atılan ilk adımdır.
- Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir.
- İlk kez milli egemenliğe dayalı yönetimden bahsedilmiştir.
- İstanbul hükümeti ilk kez yok sayılmıştır.
- Halk, hükümete ve işgalcilere karşı ayaklanmaya davet edilmiştir.
- Padişah, manda, himaye gibi düşünceler yerini milliyet ve milliyetçilik düşüncelerine bırakmıştır.
- Mustafa Kemal’in amacı anlaşıldığında padişah arasında iktidar mücadelesi başlamıştır.
- İhtilal beyannamesidir; Anadolu İhtilali’nin başladığı ilk kez açıklanmıştır.
- Dünyaya Osmanlı’nın değil, ulusun gerçek temsilcilerinin karşılarında olduğu duyurulmuştur.
- Milli egemenlikten bahseden ilk metindir.