Osmanlı’nın ittifak arayışı,
Maliye Nazırı Cevat Bey ile Osmanlı, İngiltere ile ittifak kurma girişiminde bulundu, ancak İngiltere Bahriye Nazırı Winston Churchill, reddetti. Çünkü İngiltere’nin amacı Osmanlı’dan zaten toprak almak üzerineydi.
Almanya ile Rusya’nın savaştığı dönemde, Osmanlı ve Almanya arasında gizli bir ittifak kuruldu. Anlaşmaya göre, Osmanlı, Avusturya-Sırbistan Savaşı’nda tarafsız kalacak ve Almanya ile Rusya çatışırsa Osmanlı Almanya’dan yana olacaktı; Rusya ile çatışırsa Almanya Osmanlı’dan yana olacaktı.
Osmanlı’nın savaşa giriş nedenleri şunlardı:
- Almanya’nın Osmanlı’ya askeri yardımları,
- İttihat ve Terakki’nin kararları,
- Savaşı Almanya’nın kazanacağı düşüncesi,
- Balkanlarda kaybedilen toprakları geri alma isteği,
- Turan ülküsünü gerçekleştirme arzusu,
- Orta Asya’da egemenlik kurma düşüncesi.
Osmanlı’nın savaşa girmesi
Enver Paşa, gizli anlaşmanın hemen ardından seferberlik ilan etti. Farklı görüşlerdeki liderler, bazı ittifak devletlerini, bazıları Almanları, bazıları ise tarafsız kalmayı destekliyordu.
Mustafa Kemal, tarafsız kalınması ve ordunun güçlenmesi gerektiğini savundu. Atatürk’e göre, Almanya kazanırsa Osmanlı, Almanya’nın uydusu olacak; kaybederse Osmanlı her şeyini kaybedecekti.
Osmanlı, kapitülasyonları tek taraflı olarak kaldırdığını duyurdu, hem müttefikti hem de İtilaf Devletleri buna karşı çıktı. İngiltere Reşadiye ve Sultan Osman gemilerine el koydu. Almanya, Osmanlı’yı savaşa sokmak için filosu amirali Goeben ve Breslau gemilerini Çanakkale Boğazı’na gönderdi. Ancak, itilaf devletleri Osmanlı’nın tarafsız kalması gerektiğini savunarak geçişe izin vermedi. Enver Paşa, gemilerin geri gitmesini istedi, ancak Almanya reddetti. Osmanlı, bu gemileri Yavuz ve Midilli olarak değiştirip Amirale Karadeniz Filosu Komutanı’na verir.
Almanya, iki cephede savaşmakta zorlanırken, Osmanlı Çanakkale Boğazı’nı kapatarak savaş gemilerinin geçişini engelledi. Mali durumu bozuk olan Osmanlı, savaşa giremeyeceğini belirtti, ancak Almanya çözüm bulma sözü verdi. Osmanlı, İstanbul’daki Alman askerine Ordu Komutanlığı, Yavuz ve Midilli komutanına donanma komutanlığı verdi., Enver Paşa’nın amirale gemi tatbikatı için gemileri açtırdı ancak Almanya, Rusya’yı bombaladı.
Rusya, İngiltere ve Fransa Osmanlı’ya saldırdı. Beşinci Mehmet Reşat, “Cihad-ı Ekber hatt-ı hümayunu” ilan ederek 300 milyon Müslümanı savaşa çağırdı. Ancak, Araplar İngiltere ile anlaşma yaptığı için çağrı başarısız oldu; hatta sömürge askerleri bile çağrıya uymadı.